Jak już dowiedzieliście się w pierwszym wpisie na blogu, istnieje kilka sposób żywienia psa (jeśli nie pamiętasz, nie zdążyłeś przeczytać lub czytasz nas pierwszy raz to KLIK ). Zdeklarowałam się wtedy, że opiszę każdy z tych sposobów żywienia oddzielnie i dziś zacznę.
Rynek produktów zoologicznych w Polsce i Europie prężnie się rozwija. Dotyczy on zarówno akcesoriów dla zwierząt, jak i karm gotowych, największy udział w nim mają jednak karmy dla psów. Aż 540 mln zł na karmę suchą oraz 264 mln zł na karmę wilgotną wydali polscy opiekunowie psów w 2011 roku.
Ryc. 1 Procentowy udział sprzedaży żywności dla psów w Polsce pod koniec 2017 r. (Strategia wprowadzania nowego produktu na polski rynek zoologiczny, 2017)
Nic dziwnego, że opiekunowie psów często sięgają po produkt gotowy dla swojego pupila. Jest to łatwy oraz szybki sposób na pełnowartościowy posiłek dla psa, który podany zgodnie z dawkowaniem spełni zapotrzebowanie na składniki odżywcze psa.
Kilka faktów na temat karm, ich podziału, co mówi prawo, a co jest tylko umowne.
Podział karm dla zwierząt towarzyszących, ze względu na zawartość składników pokarmowych:
– Karma pełnoporcjowa – pasza, która z uwagi na swój skład jest wystarczająca do zaspokojenia dawki dziennej (Rozporządzenie (WE) 767/2009, art. 3.2).
– Karma uzupełniająca – pasza, o wysokiej zawartości pewnych substancji, która z uwagi na swój skład jest wystarczająca do zaspokojenia dawki dziennej jedynie w połączeniu z innymi paszami (Rozporządzenie (WE) 767/2009, art. 3.2).
– Mieszanka paszowa mineralna – podtyp karmy uzupełniającej, zawierająca min. 40% popiołu surowego (czyli składniki mineralne, mikro- i makroskładniki, materia nieorganiczna).
Do karm uzupełniających zalicza się wiele rodzajów produktów. Są to używane przez każdego opiekuna przysmaki, czy smakołyki. Należą do nich również gryzaki, które zaspokajają naturalną potrzebę gryzienia i żucia psów.
Pamiętaj – smakołyki powinny stanowić max. 10% dziennej dawki żywieniowej psa! Pamiętaj również, że niektóre smakołyki zawierają dużo tłuszczu np. skóry zwierząt oraz ryby. W przypadku używania tego rodzaju smaczków stosuj się do zaleceń producenta i nie przekraczaj dziennej ich dawki. A dlaczego? Tłuszcz to dwa razy więcej energii (9g/100g) dla Twojego psa, niż z białka, czy węglowodanów, przez co można doprowadzić do nadmiaru energii w diecie psa, który może być przyczyną otyłości.
Podział karm dla zwierząt towarzyszących, ze względu na zawartość wilgoci / proces produkcyjny:
Karma sucha – karma o wilgotności ≤14% (FEDIAF, 2017)
+ | – |
Łatwość podawania. | Brak zaufania do producentów. |
Łatwość przechowywania. | Brak informacji dotyczącej strawność produktu – brak informacji na opakowaniu (nie ma obowiązku), zależy m.in. od jakości komponentów użytych do produkcji karmy. |
Łatwy transport. | Dodatek konserwantów. |
Koncentracja energii (ważne zwłaszcza przy psach pracujących, sportowych). | Humanizacja zwierząt. |
Długi okres przydatności (Producent deklaruje przydatność zawartych składników w zamkniętym oryginalnym opakowaniu producenta. Zaleca się wykorzystać karmę w przeciągu miesiąca od momentu jej otwarcia.). | Brak daty przydatności od momentu otwarcia karmy (brak obowiązku, jednak przy kupowaniu dużych worków mogłoby okazać się przydatne). |
Zbilansowany posiłek. | Brak regulacji prawnych dotyczących rodzajów karm np. karmy holistyczne, bezzbożowe – strategie marketingowe mogą wprowadzać w błąd konsumenta. |
Bezpieczeństwo żywności. | Brak kontroli nad jakością surowców używanych do produkcji karm. |
Duży wybór produktów w szerokim spektrum cenowym. | Smakowitość karmy – mała ilość wody może powodować niską smakowitość produktu dla niektórych psów. |
Stały skład surowcowy. | Wysoka zawartość węglowodanów. |
Proces powstawania karmy suchej:
Karma półwilgotna – karma o wilgotności od 14 do 60% (FEDIAF, 2017)
+ | – |
Łatwość podawania. | Brak zaufania do producentów. |
Łatwość transportu. | Brak informacji dotyczącej strawność produktu – brak informacji na opakowaniu (nie ma obowiązku), zależy m.in. od jakości komponentów użytych do produkcji karmy. |
Zbilansowany posiłek. | Dodatek konserwantów, humektantów (zmniejszają aktywność wody w produkcie, tym samym rozwój mikroorganizmów). |
Smakowitość karm większa od karm suchych, przez swoją strukturę, teksturę. | Humanizacja zwierząt. |
Duży wybór produktów. | Bezpieczeństwo żywności – większa zawartość wody sprzyja rozwojowi mikroorganizmów, patogenów w karmie zwłaszcza po otwarciu opakowania i nieodpowiednim przechowywaniu. |
Brak kontroli nad jakością surowców używanych do produkcji karm. |
Proces powstawania karmy półwilgotnej:
Karma wilgotna/mokra – karma o wilgotności ≥60% (FEDIAF, 2017)
+ | – |
Łatwość podawania. | Brak zaufania do producentów. |
Łatwość przechowywania. | Brak informacji dotyczącej strawność produktu – brak informacji na opakowaniu (nie ma obowiązku), zależy m.in. od jakości komponentów użytych do produkcji karmy. |
Łatwość transportowania. | Humanizacja zwierząt. |
Zbilansowany posiłek. | Brak regulacji prawnych dotyczących rodzajów karm np. karmy holistyczne, bezzbożowe – strategie marketingowe mogą wprowadzać w błąd konsumenta. |
Wysoka smakowitość karmy, przez wysoką zawartość wody oraz tłuszczu. | Brak kontroli nad jakością surowców używanych do produkcji karm. |
Niska zawartość węglowodanów. | |
Długi okres przydatności (Po otwarciu puszkę należy przechowywać w lodówce i zużyć w przeciągu 24h). | |
Bezpieczeństwo żywności. | |
Duży wybór produktów w szerokim spektrum cenowym. | |
Stały skład surowcowy. |
Proces powstawania karmy wilgotnej:
I na tym kończy się podział karm dla zwierząt towarzyszących. Pewnie zastanawiacie się co z ostatnio bardzo popularnymi karmami typu hipoalergiczna, holistyczna, bezzbożowa? Karmy te nie podlegają żadnym dodatkowym regulacjom prawnym. Niewątpliwie tego typu karmy powstały przez humanizację naszych pupili oraz zapotrzebowanie na tego typu produkty. Warto jednak zwracać uwagę na ich skład surowcowy.
Odrębną grupę stanowią karmy weterynaryjne, których typy wymienione są w Dyrektywie Komisji (2008/38/WE) dotyczącej pasz zwierzęcych do szczególnych potrzeb żywieniowych.
Temat karm gotowych nie został przeze mnie do końca wyczerpany, wiedzcie, że to nie koniec! Ciąg dalszy nastąpi…
Słowniczek:
Kondycjonowanie – pierwszy proces obróbki cieplnej karmy. Polega na mieszaniu części suchej mieszanki z elementami płynnymi mieszanki takimi jak woda, para wodna, czy tłuszcz. Podczas tego procesu dochodzi do kleikowania skrobi oraz częściowego zabijania drobnoustrojów.
Ekstruzja – drugi proces obróbki cieplnej karmy, który zachodzi w ekstruderze. Dochodzi do pełnego ugotowania karmy, wyeliminowania drobnoustrojów i mikroorganizmów oraz do denaturacji czynników antyżywieniowych.
Powlekanie – to proces powlekania granul suchą lub płynną substancją (zawierającą tłuszcze, substancje smakowe), która zwiększa smakowitość karmy.
Bibliografia:
- Ceregrzyn, M, Lechowski, R., Barszczewska, B., 2013: Podstawy żywienia psów i kotów. Podręcznik dla lekarzy i studentów weterynerii. Elsevier Urban&Partner.
- FEDIAF 2011. Code of good labeling practice for pet food.
- FEDIAF 2017. Nutritional guidelines for cats and dogs.
- Lubryka, E., Bujak, A., 2017: Strategia wprowadzania nowego produktu na polski rynek zoologiczny
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z dnia 13 lipca 2009